[ Pobierz całość w formacie PDF ]

XVII XVIII 104 " 8
O, jak dobrze byłoby dla niektórych ludzi, gdyby mogli uciec od siebie samych! Teraz sa-
mi się dręczą, drażnią, deprawują, straszą. Cóż pomoże wyprawa zamorska czy przeprowadz-
ka do innego miasta? Jeżeli chcesz umknąć przed tym, co cię gnębi, trzeba ci być innym, a nie
gdzie indziej.
XVII XVIII 105 " 7
Spokojność nasza w wielkiej mierze zależy od tego, by nic nie robić niesłusznie: ludzie
nieopanowani prowadzą życie niespokojne i bezładne. Ile naszkodzą, tyle się i boją, i nie mają
chwili odetchnienia. Trwożą się bowiem po dokonaniu czynu, wikłają się w nim: sumienie
nie pozwala im zajmować się niczym innym i ustawicznie każe im odpowiadać przed sobą.
Każdy ponosi karę, kto jej oczekuje. A oczekuje każdy, kto na nią zasłużył.
184
XVII XVIII 107 " 12
...Niech Przeznaczenie znajduje nas zdecydowanych i gotowych. Wielka dusza to taka,
która się zdaje na nie; a przeciwnie, ciasna i skarlała to taka, co stawia opór i z
le osądza po-
rządek świata, i wolałaby raczej poprawiać bogów niżeli siebie.
XVII XVIII 108 " 36
Uważam, że nikt nie przysłużył się gorzej całej ludzkości niżeli ci, którzy nauczyli się filo-
zofii jakby jakiegoś zyskownego kunsztu, którzy inaczej żyją, niż nauczają, jak żyć należy.
Bo sami siebie obnoszą jako przykład bezużytecznej teorii, ulegając każdemu występkowi,
jaki piętnują.
XIX 110 " 7
Wszystko zmieniliśmy w ciemność. Nie widzimy niczego, ani co szkodzi nam, ani co
przynosi korzyść. Przez całe życie potykamy się na czymś, lecz ani nie zatrzymujemy się z
tego powodu, ani nie kroczymy ostrożniej.
XIX 110 " 18
Naucz się zadowalać małym i z dumą i odwagą wykrzykuj słowa:  Mamy wodę, mamy
krupy, możemy z samym Jowiszem współzawodniczyć w szczęściu . Czyńmy to, błagam,
jeśliby nam nawet brakło tych rzeczy. Hańbą jest uzależnić szczęście swego życia od złota i
srebra, taką samą hańbą, jak od wody i krup.
XIX 113 " 27
Czym jest męstwo? Jest niezwyciężonym szańcem dla ludzkiej słabości, którym kto się
otoczył, bezpiecznie przetrwa oblężenie życia. Używa bowiem własnych sił, własnego oręża.
XIX 114 " 23
Naszym królem jest duch. Póki on nienaruszony, wszystko inne spełnia swe obowiązki,
słucha, ulega; lecz jeśli on się wahnie choć trochę, wszystko się chwieje.
XIX 114 " 27
Cokolwiek robisz, pamiętaj o śmierci.
XIX 115 " 9
Nie tylko ściany i sufity zdobione są po wierzchu cienkimi lamperiami, ale i szczęście
tych, którzy, jak widzisz, kroczą z wielką dumą, jest pozłacane. Popatrz, a poznasz, ile zła
kryje się pod tą cienką warstewką godności.
XIX 116 " 3
Każda namiętność jest z początku słaba. Póz
niej jednak sama się podnieca i nabiera sił w
miarę swego rozwoju; łatwiej ją wykluczyć niz
li wygonić.
185
XIX 116 " 8
Ponieważ kochamy swe wady, bronimy ich i wolimy je usprawiedliwić niżeli odrzucić.
Natura dała człowiekowi dosyć mocy, bylebyśmy zechcieli jej użyć, bylebyśmy zebrali swoje
siły i wszystkie obrócili na swoją obronę, a nie przeciwko sobie przynajmniej. Niechcenie jest
tutaj istotą rzeczy, niemożność pozorem.
XIX 117 " 24
...Nie chce umierać, kto wygląda śmierci.
XIX 118 " 14
Pewne rzeczy wzrastając nie tylko stają się większe, lecz także inne.
XX 120 " 18
Lękając się ostatniego dnia, popełniamy błąd, bo jedynie ku śmierci wiodą wszystkie po-
szczególne dni.
XX 122 " 19
...Musimy trzymać się drogi, jaką wyznaczyła natura, i nie zbaczać z niej: dla tych, co idą
za naturą, wszystko jest łatwe i wygodne, a życie tych, co na przekór niej postępują, nie jest
czym innym niż wiosłowaniem pod prąd.
XX 123 " 6
Jedną z przyczyn naszych nieszczęść jest to, że żyjemy według pewnych wzorów, że nie
kierujemy się rozumem, ale dajemy się uwodzić przez zwyczaj. Nie w smak nam naśladowa-
nie, jeżeli coś robi niewielu, jeżeli zaś zaczęła to robić większość  idziemy za nią, jakby to
było zaszczytniejsze przez to, że częstsze. Nawet błąd uchodzi w naszych oczach za coś wła-
ściwego, jeżeli stał się powszechnym.
186
Naturales guaestiones
I Praef. 6 7
Virtus enim ista, quam affectamus, magnifica est, non quia per se beatum est malo caruis-
se, sed quia animum laxat et praeparat ad cognitionem caelestium dignumque efficit, qui in
consortium deo veniat. Tunc consununatum habet plenurnque sortis humanae, cum calcato
omni malo petit altum et in interiorem naturae sinum venit. Tunc iuvat inter ipsa sidera va-
gantem divitum pavimenta ridere et totam cum auro suo terram, non illo tantum dico, quod
egessit et signandum monetae dedit, sed et illo, quod in occulto servat posterorum avaritiae.
I Praef. 13 14
Quid est deus? Quod vides totum et quod non vides totum. Sic demum magnitudo illi sua
redditur, qua nihil maius cogitari potest, si solus est omnia, si opus suum et intra et extra te-
net. Quid ergo interest inter naturam dei et nostram? Nostri melior pars animus est: in illo
nulla pars extra animum est; totus est ratio, cum interim tantus error mortalia tenet, ut hoc,
quo neque formosius est quidquam nec dispositius nec in proposito constantius, existiment
homines fortuitum et casu volubile ideoque tumultuosum inter fulmina, nubes, rempesrates et
cetera, quibus terrae ac terris vicina pulsantur.
II 35 " 2
Fata irrevocabiliter ius suum peragunt nec ulla commoventur prece; non misericordia flec-
ti, non gratia sciunt: cursum irrevocabilem ingressa ex destinato fluunt. Quemadmodum rapi-
dorum aqua torrentium in se non recurrit nec moratur quidem, quia priorem superveniens pra-
ecipitat, sic ordinem fati rerum aeterna series rotat cuius haec prima lex est, stare decreto.
II 36 " 1
Existimo [fatum] necessitatem rerum omnium actionumque, quam nulla vis rumpat. Hanc
si sacrificiis aut capite niveae agnae exorari iudicas, divina nosti...
III Praef. 2 3
...Sibi totus animus vacet et ad contemplationem sui saltem in ipso fine respiciat. Faciet ac
sibi instabit et cotidie brevitatem temporis metietur; quidquid amissum est, id diligenti usu
praesentis vitae recolliget: fidelissimus est ad honesta ex paenitentia transitus.
III Praef. 7 8
Quanto satius est, quid faciendum sit quam quid factum, quaerere ac docere eos, qui sua
permisere fortunae, nihil stabile ab illa datum esse, eius omnia aura fluere mobilius? Nescit
enim quiescere, gaudet laetis tristia substituere, utique miscere; itaque secundis nemo confi-
dat, adversis nemo deficiat: alternae sunt vices rerum. Quid exultas? Ista, quibus eveheris in
summum, nescis, ubi te relictura sint: habebunt suum, non tuum finem. Quid iaces? Ad imum
delatus es? Nunc locus est resurgendi.
187
III Praef. 10 17
Multis rebus non ex natura sua sed ex humilitate nostra magnitudo est. Quid praecipuum in
rebus humanis est? Non classibus maria complesse nec in rubri maris litore signa fixisse nec [ Pobierz całość w formacie PDF ]