Eo Oslak, Vinko La malbabela jaro

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

ranton kun perfekta scio de la germana kaj kun sufi�e da kon-
taktoj en A�strio kaj en Slovenio. Mi aran�is por ili komunan
tagman�on kaj balda� foriris, lasinte ilin solaj por diskreta
interparolo &
Tuj poste eksonoris en mia lo�ejo telefono. Estis agrabla
virina vo�o. Sprechen Sie Esperanto? (�u vi parolas Espe-
ranton?) Mi mire jesis. La vo�o petis min por interparolo; �is
morga� �i, �urnalistino, devas prepari artikolon por la gaze-
to K�rntner Tageszeitung (eldonata de socialistoj). Mi diris:
Venu post la dua posttagmeze, mi trovi�as tuj trans la stra-
to de vi & opiniante mian oficejon �e Mohorjeva.
Posttagmeze mi preparis bonan turkmaniere kuiritan ka-
fon por la �urnalistino, sed mi vane atendis. Du horojn post
tio mi nur komencis pensi, ke tuj trans la strato por �i povus
signifi ion alian ol por mi. Mi tuj vokis al la redaktejo de �ia
gazeto. jes: �i opiniis mian lo�ejon, mi opiniis mian oficejon
82
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
& �iuokaze bona elirpunkto por diskuto pri la fame klara
internacia lingvo &
xi, nekomplika virino, komencis per demando, pro kiu
motivo mi okupi�as pri Esperanto. Mi respondis, ke tio por
mi ne estas ia nobla hobio, sed tre serioza morala afero, parto
de mia vivfilozofio.
Dum nia agrabla intervjuo �i ne povis sufi�e la�di mian
turkan kafon �i klarigis al mi la vojon, kiamaniere �i trovis
mian telefonnumeron. Unue �i demandis pri la temo univer-
sitatan profesoron d-ron Pohl en la lingvistika instituto de la
kla�diforuma universitato. Li honeste diris al �i, ke li cetere
la aferon pozitive taksas, sed mem ne fakulas pri tio. Li pro-
ponis kontakti min. Sed �ar li ne rememoris precize mian no-
mon, li sugestis, ke �i iru al stacidomo, kie pendas tabulo Es-
peranto-servo kun mia adreso kaj telefonnumero. Tiel �i
atingis min.
Post �ia foriro mi devis atendi fotiston. Estis profesiulo, kaj
ni ordigis �ion en kelkaj minutoj. Estas plezure labori kun
profesiaj, fake kompetentaj homoj.
28-an de julio 1978
Homo estas homo, min inkluzive. Do mi jam frue matene
a�etis la gazeton por vidi rezulton de la hiera�a interparolo.
Sur la honoraj dua kaj tria pa�oj etendi�is la bele aran�ita
artikolo pri Esperanto. Mia foto estis iom stre�a, eble ne es-
tis bona solvo, teni la revuon Esperanto anta�viza�e, kvaza�
mi �us legus �in kaj samtempe rigardi la� la postulo de
la fotisto en fotilon.
83
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
La artikolo estis bona, escepte de unu linio, kie estis aser-
tite, ke por la kono de Esperanto sufi�as 500 vortoj &
El radio informo, ke la eksterafera ministro de Izraelo se-
krete en �enevo kunsidis kun la jugoslavia �tatestro Lazar
Mojsov. Eble esperiga informo. Tio povus signifi, ke Jugosla-
vio en la procezo de malfermi�o almena� ne povos multe
malfrui post la landoj de la varsovia pakto.
Malfrue vespere ripeto de la televida dissendo kun la fama
a�stra-brita filozofo Sir Karl Popper. Jam anta� tri jaroj lin
intervjuis la tiama intendanto Franz Kreuzer, posta ministro
pri mediprotekto.
La motivo por la ripeta dissendo estis la 85-a jubileo de la
granda filo de A�strio. Kaj la elirpunkto estis lia fama libro el
la jaro 1934 Logik der Forschung (Logiko de esplorado).
Lia samtempulo, sed �efa scienca kontra�ulo estis same
a�stra filozofo Carnap. Lia postulo estis la certeco kaj pruveb-
lo de nia kogno, kio havas siajn �efajn radikojn �e Aristotelo
kaj Kartezio.
Kontra�e Popper insistis pri la malcerteco, neplena pru-
veblo kaj trompeblo de la homa kogno. La radikoj de tiu �i
sinteno kreskas de Teogneso, Ksenofano, Sokrato kaj Kanto.
La� li niaj sciencoj progresas en sen�esa farado kaj korekta-
do de eraroj. Homaj sentoj kaj sa�o cetere estis kreitaj por
rekoni la veron; sed la vero senpere ne estas kaptebla; ebla
estas nur pli malpli bona alproksimi�o.
La� Popper oni ne akiras la scion �iam dekomence; la �er-
moj de la scio estas al ni jam ennaski�intaj.
Oni anka� ne ricevas informojn pasive, simple malferman-
te siajn sensojn, sed pli la� la maniero de vespertoj, kiuj emi-
84
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
tas al la �irka�o ultrasonerojn; kaptante e�on ili nur vidas
objektojn.
Tio, nature, ne estas pure kapricaj filozofia�oj, sed decidaj
elirpunktoj por la reganta tipo de socio.
Ankora� nun plej multe regas la socia tipo kun la kartezia
paradigmo, ke oni devas kaj povas akiri certan scion kaj fine
la veron mem. La eraro estas rigardata kiel krimo a� almena�
maldezirata fenomeno. Tio igas homojn blufi kvaza�an kog-
nadon de la vero kaj samtempe tio spronas persekutadon de
tiuj, kiuj vidas la veron alimaniere a� e� impertinentas dekla-
ri, ke la vero por ili ne estas kognebla, sed nur alproksimi-
�ebla.
La kartezia paradigmo subtenas totalisman sintenon, dum
la iom pli modesta kaj dubema paradigmo de Popper subte-
nas toleremon kaj modestecon rilate al la kogna povo de la
homa kranio.
Ne estas hazardo, ke �uste Sir Karl Popper verkis la libron,
kiu plej funde pledas por demokratio kaj malfermeco en la
socio. Lia libro Die offene Gesellschaft und ihre Feinde (La aper-
ta socio kaj �iaj malamikoj) fari�as biblio por demokratia ple-
do kaj argumentado.
29-an de julio 1987
Jam dum tri monatoj a� pli da�ras mia a�etado de komputilo.
xajnas, ke �e komercaj negocoj oni nepre ne konsideru etnan
apartenon, sed nur solidan iron de la aferoj. Mi havas pli kaj
pli la impreson, ke �e mia firmao temas pri teamo, kiu volas
85
LA MALBABELA JARO
eLIBRO
en mallonga tempo sen multa peno la�eble multe gajni, e�
neglektante la bazan fakan scion kaj negocan moralon.
30-an de julio 1987
En triopo ni malfrue vespere suriris la gastejon Schweizer- [ Pobierz całość w formacie PDF ]