[ Pobierz całość w formacie PDF ]

człowiek współczesny, zanim zdoła nawiązać pradawny, utracony
kontakt z naturą.
Osadzenie dzieła literackiego w micie, nadanie mu funkcji magicznej
sprawia, że każdy poszczególny utwór nie jest fragmentaryczny, lecz
nabiera właściwego znaczenia w powiązaniu z całością. Element
fantastyki w opowiadaniach Hughesa nie polega na nieoczekiwanym
biegu wydarzeń ani na ingerencji duchów, lecz mieści się w zastanej
" ' Claire Hann, Crow and Biblical Creation Narratives, ..Critical Quarterly", Spring 1977.
rzeczywistości, która nagle ujawnia swój niepokojący, nierzadko
złowrogi charakter. Ujrzany po latach krajobraz, zasłona deszczu
izolująca od świa
ta, koń istniejący autonomicznie, lecz będący zarazem alegorią
przyrody  albo w Konkurencie postać okryta cieniem i grająca na
flecie jak bożek Pan  wszystko to poszerza perspektywę i rozsadza
ramy naszego widzenia. Spoza pozornie zwykłych przedmiotów i
krajobrazów wylania się inna rzeczywistość, od dawna przeczuwana
intuicyjnie.
Zmienna i nieuchwytna aura wypełnia przestrzeń, w której
poruszają się protagoniści dramatu. Pozornie prosty, lecz
metaforyczny język Hughesa stwarza i ukazuje w zmienionych
wymiarach, niczym w halucynacyjnym śnie, ostro zarysowane, jakby
uchwycone w migawce sceny. Chwilami wydaje się  co brzms
niemal paradoksalnie  że wyrazistość, a nawet konkretność
obrazowania odrealrią^ poszczególne przedmioty i zdarzenia.
Sprawia to oddana w mistrzowski sposób intensywność istnienia hic
et nunc. Rzadko kto w obecnej epoce zdolny jest do odczuwania w
równym stopniu samego faktu istnienia. Z
wiat Teda Hughesa jest
wieloznaczny, okrutny i groz
ny, a zarazem sublimujący zarówno
samo trwanie jak i śmierć. Tak jak w pradawnych mitach poeta
łączy przeciwieństwa w nieustannym cyklu kreacji i dekreacji.
Cechy te wystąpiły jeszcze z większą intensywnością po wydaniu
Wodwo, w tomie Kruk.
Cala twórczość Hughesa jest konsekwentną realizacją postaw
filozoficznych, uformowanych na samym początku jego kariery
literackiej, dzięki czemu stanowi ciekawy obiekt analizy krytycznej.
Wątki podjęte w pierwszym tomie zostały rozwinięte w następnych.
Wspomniany już Kruk ukazuje centralną postać szeregu poematów
 buntownika walczącego z Bogiem 1 usiłującego mu przeciwstawić
swój własny kodeks poza ludzką etyką  kodeks, którego jedynym
credo jest przetrwanie.
Przesianie poety obrasta coraz bogatszymi konotacjami,
zwielokrotniającymi siłę jego oddziaływania. W wizji poetyckiej
Hughesa nie ma wyraz
nej granicy między światem ludzkim a
zwierzęcym  co więcej, nie ma ścisłego podziału na świat ludzki i
zwierzęcy. Drapieżne drozdy i celowość ich ruchów jest przyrównana
do mechanizmu mózgu muzyka, komary to chasydzi, osty  wojsko
normandzkie i ostro najeżoną bronią. Przykładów podobnych można
by przytoczyć jeszcze więcej. Wielu poetów stosowało podobną
metodę,-to prawda, lecz u Hughesa zaskakuje śmiałość porównań,
dotarcie jakby do samej istoty zjawiska. Prosta, sięgająca w głąb
metafo-
94
ryka wykazuje u podstaw jedność świata, jednolitość jego budowy.
To człowiek wydaje się intruzem w tym świecie, który usiłuje nagiąć ku
sobie, obcym mu całkowicie. Lecz równocześnie poeta nie umniejsza
znaczenia świadomości ludzkiej, która mimo wszystko jest odrębna i
może przeciwstawić się siłom przyrody. Hughes głosi stoicki heroizm, tę
najmniej efektowną jego formę. A więc oscylowanie na ostrej krawędzi
między potrzebą włączenia się w cykl .natury i zachowaniem własnej
autonomii -..... taki pozornie sprzeczny obraz condition humaine
wyłania się z jego poezji i prozy.
Teresa Truszkowska
Spis treści
Deszczowy koń
Niedziela
Z
nieg
%7łniwa . . Konkurent . Posłowie
Ilustracje
JERZY DUDA-GRACZ Redaktor
APOLONIA BEJSKA
Redaktor techniczny BO%7łENA KORBUT
Prlnted in Poland
Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982
Wyd. I. Nakład 20 000+283 egz. Ark. wyd. 3,9
Ark. druk. 5,75. Papier druk. mat. kl. V, 82X104 cm, 65 g.
Oddano do składania l II 1982
Podpisano do druku 25 X 1982. Druk ukńczono w listopadzie 1982
Zam. nr 38/82. K-9-56. Cena zł 45.
Drukarnia. Wydawnicza, Kraków, ul. Wadowicka 8
Ted Hughes zajmuje szczególne miejsce na mapie Dowojennej poezji
angielskiej. Pośród poetów bardziej akademickich, -ie
wzorce literackie, ujawnił niespodzianie indywiduć i-
nałną i od razu skrystalizowaną... Już jego pierwsz ie
Rain, wydany w 1957 roku, zwrócił uwagę krytyk ae
opinie. Allan Brownjohn był tym, który ostro go du
gwałtowności i seksu występujących w jego poezji. Jeszcze aaiej ^su-
nął się Calvin Bedient przydając Hughesowi wręcz epitet
 podglądacza gwałtowności" Na ogół jednak tom ten spotkał się z
przychylnym przyjęciem innych poetów oraz większości krytyków.
Podziwiano oryginalność tematyki, jak również sprawność warsztatu
poetyckiego...
Ted Hughes zasłynął przede wszystkim jako poeta; jego prozatorska
twórczość pozostawała przez to wyraz
nie w cieniu, a szkoda, gdyż
poeta przejawia w niej tę samą oryginalność i indywidualne piętno,
co i w poezji...
Mimo różnorodnej tematyki prawie we wszystkich opowiadaniach
przewija się wspólny problem: przeciwstawienie bezwzględnej
samotności człowieka potężnym, bezosobowym siłom przyrody.
Wszystkie nowele ukazują ludzi w sytuacjach krańcowych, w
momencie wyostrzonej świadomości, pozwalającej im ogarnąć całe
dotychczasowe życie w jednym krótkim błysku poznania. W takich
momentach protagoniści postawieni jakby na zewnątrz siebie, [ Pobierz całość w formacie PDF ]