[ Pobierz całość w formacie PDF ]

giliusza przesÅ‚aÅ‚a patry-cj uszów i Belizariuszowi takie polecenie: «Wyszukaj jakiÅ› powód do skargi
przeciw
215
papieżowi Sylweriuszowi i usuń go ze stolicy biskupiej, a przynajmniej przyślij rychło do nas. Jest
tam archidiakon Wigiliusz, nasz ukochany poseł, który przyrzekł nam wezwać z powrotem patriarchę
98
Anthimosa.»" Znaleziono Å›wiadków, którzy stwierdzili, że Sylweriusz korespondowaÅ‚ z królem Go-
tów, po czym Belizariusz wezwał go do swojej rezydencji, a kiedy ,,Sylweriusz i Wigiliusz weszli do
komnaty, patrycjuszka Antonina spoczywała na łożu, a patrycjusz Belizariusz siedział u jej stóp. l kie-
dy tylko [...] go zobaczyÅ‚a, powiedziaÅ‚a: «Powiedz nam, panie, co uczyniliÅ›my tobie i Rzymianom, że
pragniesz zdradÄ… oddać nas w rÄ™ce Gotów?»" Wtedy obecni przy tym duchowni odprowadzili Sylwe-
riusza do innego pokoju, ubrali go w strój zakonny, a Wigiliusz (który został po nim papieżem) ode-
słał go do klasztoru W Foncie.
4
O Janie z Kapadocji Prokopiusz wspomina kilkakrotnie, zawsze jako o wielkim łajdaku. Była to
zresztą powszechna opinia, bo Jan słynął z bezwzględności i okrucieństwa. Współczesny autor bizan-
tyński Joannes Laurentius Lydus (490 565) pisze o nim, że  ... trzymał W pretorium pęta, dyby i
kajdany, miał prywatne ciemnice dla karania ludzi służących pod jego rozkazami [...]; tam więził swe
ofiary [...], każdego poddając przeróżnym torturom i bez żadnego śledztwa skazując na męczarnie
tych, na których doniesiono, że posiadają pieniądze; po czym uwalniał ich nagich  lub nieżywych.
[...] O niejakim Antiochu, człowieku już niemłodym, powiedziano mu, że posiada pewną ilość złota,
aresztował go więc i zawiesił na mocnych sznurach za ręce, aż starzec z Wykręconymi ramionami
umarł w więzach. Sam byłem świadkiem tej zbrodni." Jan był
216
jednak użyteczny i Justynian nie chciał się go przez długi czas pozbyć, aż wreszcie musiał ustąpić pod
naciskiem opinii... i Teodory. Wtedy Antonina zwabiła go do swego domu w nocy, gdzie został przy-
łapany przez ludzi z Pałacu, a następnie skazany na wygnanie.
5
Sprawę tę opisał Prokopiusz w II ks. Wojny z Gotami. Prezydiusz, znakomity Rzymianin mieszkają-
cy w Rawennie, postanowił uciec przed Gotami i ,,wybrał się niby na polowanie", zabierając ze sobą
kilku służących oraz dwa sztylety wysadzane złotem i drogimi kamieniami. W drodze zatrzymał się w
Spoletum, a Konstantyn posłał tam swego człowieka, który odebrał Prezydiuszowi cenne sztylety. Ten
natychmiast pojechał do Rzymu, gdzie przebywał Belizariusz, a wkrótce potem przybył tam również
Konstantyn. Belizariusz wysłuchał skargi Prezydiusza i przyrzekł mu dopomóc, ale Konstantyn nie
chciał słyszeć o zwrocie sztyletów.  Wtedy Belizariusz zapytał rozgniewany, czy Konstantyn wie, że
jest jego podwładnym", a kiedy ten dalej odmawiał zwrotu sztyletów, wezwał straż; doszło do bójki,
ale Konstantyn został obezwładniony, a potem, na rozkaz Belizariusza, stracony. ,,Był to jedyny nie-
cny postępek Belizariusza, całkowicie niezgodny z jego charakterem", pisze Prokopiusz i dodaje zna-
mienną uwagę: ,,Ale Konstantynowi sądzona była śmierć."
6
,,100 kentenaria". Prokopiusz stale operuje jednostkÄ… kentenarium (czyli centenarium), przy czym
sam WyjaÅ›nia gdzie indziej (Wojna z Persami), że jest to  sto funtów, stÄ…d nazwa; bo «sto» nazywa siÄ™
u Rzymian centum".
7
Chosroes (Khosrau l Anuszirwan), syn Ka-Wada l (Kabadesa), panował W latach 531 579. Wraz z
ojcem odbudował potęgę dynastii Sasanidów i zasłynął jako władca sprawied-
217
99
l i Wy, mądry i szczodry, chociaż był również bezwzględny, nieraz okrutny. W 532 r. zawarł  pokój
wieczysty" zjustynianem, ale w 540 r., zaniepokojony bizantyńskimi sukcesami w Italii, Wtargnął do
Syrii, zdobył Antiochię i Wycofał się zabierając wielu jeńców i znaczne łupy. Póz
niej jego oddziały
walczyły z wojskami bizantyńskimi w Lazyce (dawna Kolchida) i Mezopotamii. Walki te opisał Pro-
ko-piusz w swojej Wojnie z Persami.
8
Gelimer (lub Geilimir) był ostatnim królem państwa Wandalów w Afryce. W 533 r. Justynian posłał
do Afryki korpus ekspedycyjny pod dowództwem Belizariusza, który w następnym roku pokonał Ge-
limera i wziÄ…Å‚ go do niewoli.
Witigis był jednym z Wodzów gockich, których Belizariusz rozgromił w czasie swej zwycięskiej
kampanii w Italii.
9
Totiia (lub Baduiła) został wybrany królem Ostrogotów w 541 r. i W ciągu kilku lat zdołał wyprzeć
Wojska Justyniana (które od 536 r. odnosiły tam pod wodzą Belizariusza poważne sukcesy) z północ-
nej i środkowej Italii, a także zdobyć Neapol, a nawet Rzym. Do 550 r. odzyskał również Sardynię,
Korsykę, część Sycylii i Dalmację. Wtedy Justynian wysłał do Italii bardzo znaczne siły pod dowódz-
twem eunucha Narsesa, który, idąc z północy, otoczył oddziały Totili pod Taginae W Umbrii i całko-
wicie je rozgromił (552). Król Gotów poległ W tej bitwie.
10
Witalian, wymieniony jako  buntownik" w rozdz. VI, wystąpił zbrojnie przeciw cesarzowi Anasta-
zjuszowi l, ale za jego następcy Justyna został przywrócony do łask i doszedł do Wysokich godności.
Jego siostrzeniec Jan Wsławił się męstwem w Wojnie z Gotami.
11
Germanus, bratanek Justyniana, był powszechnie uważany za ewentualnego następcę
218
tronu, co zapewne tłumaczy niechęć Teodory do niego.
12
Anastazjusz l (ok. 430 518) był urzędnikiem pałacowym cesarza Zenona i Wstąpił na tron po jego
śmierci, dzięki poparciu wdowy po Zenonie, którą poślubił. Za jego panowania toczyła się wojna
,,izauryjska"  właściwie bunt zwolenników Longinusa, brata Zenona, zakończony w 498 r.  oraz
wojna z Persami (502 505), w której obie strony poniosły duże straty i żadna nic nie uzyskała. %7łar-
liwy monofizytyzm Anastazjusza uczynił go bardzo niepopularnym w prowincjach europejskich, co
wykorzystał jeden z jego dowódców, Witalian. Stanął on na czele bardzo groz
nej rewolty, do które] [ Pobierz całość w formacie PDF ]